7
feb
Vroeger geloofden mensen dat moedervlekken werden veroorzaakt door de eetbuien van zwangere vrouwen. Hoe meer eetbuien de aanstaande moeders hadden, hoe meer moedervlekken het kind uiteindelijk kreeg. Een andere mythe is dat moedervlekken erfstukken zijn uit een vorige incarnatie. De verwondingen en littekens die je daar hebt opgelopen, manifesteren zich in dit leven als moedervlek. Grappige verhalen, maar helaas is dit niet de werkelijkheid.
Als je wordt geboren, heb je vaak nog geen zichtbare moedervlekken. Deze ontstaan ook echt niet in de baarmoeder. Moedervlekken ontstaan in de eerste 20 levensjaren en hebben vooral te maken met de erfelijkheid. Die erfelijkheid krijg je niet alleen van je moeder maar ook van je vader. Een moedervlek had dus net zo goed een vadervlek kunnen noemen! Naast de erfelijkheidsfactor kan de hoeveelheid zonlicht waaraan je de huid blootstelt (vooral de eerste 15 jaar van je leven) ook te maken hebben met het aantal moedervlekken dat je hebt.
Moedervlekken ontstaan door dat melanocyten op een hoopje gaan zitten. Melanocyten zijn cellen in je lichaam die het pigment melanine aanmaken. Dit pigment zorgt voor het verkleuren/bruiner worden van de huid door UV-straling van de zon. De hoeveelheid cellen bepalen de kleur, soort en maat van de moedervlek. Elk mens heeft gemiddeld zo’n 25 moedervlekken op zijn of haar lichaam. Het is een normaal en over het algemeen goedaardig verschijnsel.
Maar naast normale goedaardige moedervlekken zijn er ook moedervlekken waar men zich zorgen over moet maken. Dit zijn moedervlekken die van vorm en kleur veranderen. Deze moedervlekken bestaan onder de naam ‘onrustige moedervlekken’. Ze kunnen door blootstelling aan UV-straling soms kwaadaardige moedervlekken worden. Door de UV-straling gaan de pigmentcellen in je huid zich ongecontroleerd delen. Je lichaam kan zelf beschadigde cellen repareren. Maar soms gebeurt dat niet en dan ontstaat er een kwaadaardige plek, een melanoom oftewel huidkanker.Ook kun je ‘spontaan’ nieuwe moedervlekken krijgen wat op zich geen probleem is, maar ook deze kunnen door (onbeschermd) de zon in te gaan zichzelf ontwikkelen tot kwaadaardige moedervlekken.
Een melanoom komt overal ter wereld steeds vaker voor, met name bij mensen met een blanke huid. Een melanoom hoeft niet te bestaan uit onrustige moedervlekken, ook een goedaardige moedervlek of een onaangedane huid kan een melanoom vormen. Omdat huidkanker in de meeste gevallen te genezen is als het in een vroeg stadium ontdekt wordt, is het heel belangrijk dat je aandacht aan je moedervlekken besteedt. Maar wanneer moet je nu je arts raadplegen? Hieronder een paar redenen:
* De moedervlek wordt groter.
* De kleursamenstelling van de moedervlek verandert of er zit een rode kring om de moedervlek.
* De vorm verandert
* Jeukende moedervlek.
* Korst op moedervlek.
* Bloedende moedervlek(in een later stadium)
* Familiare aanleg.
* Personen met meer dan 50 moedervlekken hebben een licht verhoogd risico op melanoom. Een controle om het jaar wordt aangeraden.
* Als je zo’n moedervlek hebt moet je meteen naar de huisarts. Hij is asymmetrisch en er zit een korst op de moedervlek.
Een melanoom kun je aan verschillende dingen herkennen. De pigmentatie is vaak erg onregelmatig, de vorm is asymmetrisch en de melanoom is vaak groter dan een normale moedervlek. Vaak zie je ook dat de melanoom naast de bruine of zwarte kleur ook de kleuren blauw, rood, paars, wit en grijs bevatten. Kwaadaardige cellen van het melanoom kunnen zich soms via de lymfebanen verspreiden en uitzaaiingen veroorzaken in de lymfeklier. De lymfeklier waar de eventuele uitzaaiing het eerst terecht komt, wordt de schildwachtklier genoemd. Vermoedelijk worden pas daarna de overige nabijgelegen lymfeklieren (in de lymfeklier”stations” van oksels, liezen en hals) aangedaan. Wanneer een lymfeklier een uitzaaiing bevat, is deze vaak voelbaar als een stevig bolletje onder de huid van 2-3 cm doorsnede.
Wanneer een moedervlek onrustig is kan hij worden weggehaald door een arts. Er zijn verschillende manieren om een moedervlek te verwijderen, zoals shaving, elektrocoagulatie, laseren of wegsnijden. Een goedaardige moedervlek kan, afhankelijk van plaats en grootte, met elk van deze vier methoden worden verwijderd. Welke methode een arts kiest, is afhankelijk van zijn ervaring en van de eigenschappen van de moedervlek.
Hoe kun je jezelf dan beschermen tegen melanomen?
* Smeer je lichaam goed in met zonnebrand die geschikt is voor jouw huidtype. Smeer je goed en regelmatig in.
* Blijf niet te lang in de zon
* Ga uit de zon tussen 12 en 15 uur.
* Ga niet onder de zonnebank.
Dus houd je moedervlekken in de gaten en als je iets verdachts ziet, ga ermee naar de huisarts! De huisarts zal hem verwijderen als hij het ook verdacht vindt, of hij zal je doorverwijzen.
Sinds een paar weken is er ook een huidmonitor-app beschikbaar. Deze app helpt patiënten bij het controleren van hun huid op verdachte plekjes. Deze huidmonitor bestaat uit vier onderdelen: check, volg, personen en herinnering. Met ‘check’ kan de gebruiker een foto maken van een moedervlek en deze vergelijken met het beeldmateriaal in de app. Bij iedere voorbeeldfoto is een beschrijving te lezen.
Dus check die moedervlek met behulp van de app!!
Geef een reactie